510 kilometr Odry
Słowiańskie grodzisko w wiosce Gostchorze
4 km na wschód od Krosna Odrzańskiego, w wiosce Gostchorze znajduje się grodzisko Goskar. Nazwa miejscowości GOSKAR wskazuje na słowiańskie pochodzenie osady, nawiązujące do określenia „Główna Góra”. Jest to najwyższe wzniesienie w okolicach Krosna Odrzańskiego (93,3m npm), na której od drugiej połowy VII w n.e. funkcjonował dobrze osadzony i umocniony gród, wchodzący w skład wczesnosłowiańskich umocnień GOSKAR-POŁUPIN-KROSNO.
Wszystkie trzy grodziska dzięki swojemu położeniu, miały ze sobą naturalny kontakt wzrokowy.
Dwuczłonowe grodzisko w Gostchorzu otoczone było fosą, a od strony Odry niedostępną stromą ścianą biegnącą do samej Odry. Według odkrywcy i jedynego badacza grodziska – mgr Edwarda Dąbrowskiego (badania 1980-1982) grodzisko nawet od strony stromej skarpy (cypla) otoczone było fosą, na co według badacza miała skazywać do dziś rosnąca tam roślinność bagienna.
Grodzisko funkcjonowało do XIV wieku, kiedy to najprawdopodobniej zasypane zostały fosy i rozebrane wały grodziska.
W początkach XX wieku teren grodziska, znany mieszkańcom Krosna i turystom pod nazwą „Stroma Ściana” spełniał funkcję punktu widokowego na trasie spacerowej z Krosna.
Sama zaś okolica grodziska, ze względu na swój niepowtarzalny górski klimat, określana była mianem małej Turyngii.
Co warto wiedzieć:
- cypel grodziska porastają dęby, a rozciągający się stamtąd majestatyczny widok na Pradolinę Warszawsko – Berlińską, uznawany jest za jeden z najpiękniejszych. Po środku tej przestrzeni, spokojnie wije się Odra oraz rozciągają poldery zalewowe.
- w 2017 roku naprzeciw grodziska, na drugim brzegu Odry, znaleziono osadę/ cmentarzysko z epoki kultury łużyckiej (rozwijającej na tym terenie od około 1350/1300 lat p.n.e. do około 500/400 lat p.n.e). Osada / cmentarzysko do dziś nie zostało jednak przebadane.
- u podburza góry, zlokalizowana była przystań rzeczna.
- z początkiem XX wieku niemal wszyscy mieszkańcy wsi Goskar dysponowali swoimi łodziami i barkami. We wsi funkcjonował prom rzeczny, a od lat 20. XX wieku woda dostarczana była za pomocą akweduktu. Wioślarze z Goskar byli bardzo cenieni. Pracowali na rzekach od Pragi na Szczecinie i Hamburgu skończywszy. Do dziś na starych budynkach w wiosce można dostrzec ornamenty związane z tradycją odrzańską oraz uprawianą na tym terenie do połowy XIX wieku winoroślą.
- na sąsiednich wzniesieniach i samym cyplu grodziska, znajdują się widoczne do dziś okopy z okresu II wojny światowej. W 2019 roku w części z nich dokonano ekshumacji poległych żołnierzy niemieckich.
- wprawne oko jeszcze dziś znajdzie na terenie parkingu (przy grodzisku) oraz u podburza góry, pozostałości ceramiczne po osadzie. Często resztki ceramiki z Goskar, zdobią ornamenty wykonywane otaczającą grodzisko roślinnością.
- na szczecie grodziska znajdziecie niezasypane od lat 80. ubiegłego wieku pozostałości po pracy archeologów. Największy wykop dokonany przez ekipę Edwarda Dąbrowskiego miał 100 metrów długości i 5 metrów szerokości (do samego skraju cypla grodziska).
- na terenie grodziska znaleziono amulet wykonany z kła bobra. Bobry i ryby z Odry znajdowały się zresztą w powszechnej diecie mieszkańców grodu.